Maeke e tau mena tupu fakalutukia ke lauia ha magaaho ni ha magaaho, pihia foki ke he tau tula gahua. To nakai maeke ia koe ke iloa tuai ko e tupu he magaaho fe, kae maeke ia koe ke taute ke mau e haau a pisinisi.
Kumikumi ke iloa ko e heigoa e tau mena ke hagahagakelea mo e lauia fefe e haau a pisinisi. Lalafi ki ai e tau hagahagakelea ha ko e tau mena tutupu pauaki, tau lekua faka malolo tino mo e nakai gahuahua e tau faahi gahua mahuiga.
Kaeke ke fai kau gahua a koe, fakatutala kia lautolu hagaao ia ke he tau hagahagakelea ne kua ligaliga ke lauia haau a pisinisi.
Kaeke ke fakatumau ke malolo mo e haohao mitaki e tau tagata he fale gahua ko e nakai pehe e naia ke fakatau e tau koloa gahua tau uka mo e taute ke loga e tau pepa gahua. Ka e fakamooli ke pehe ke hakahakau ke gahua ke kau fakalataha oti e tau tagata he fale gahua ke taute auloa.
Kua haha ke he pisinisi e poakiaga ke taute ke mau ke lata mae taha lekua tupu fakalutukia. Ke he laulahi he tau magaaho to nakai maeke ia tautolu ke iloa tuai ko e to tupu mogo fe e taha lekua fakalutukia. Ka e maeke ia tautolu ke taute taha palana ke iloa kua haohao mitaki e tau tagata gahua, kua tukutuku hifo e tau koloa malona mo e mafiti ke liliu ke matutaki e pisinisi.
Kua lata e palana haau ke lalafi ki ai e tau mena na.
Fakatutala ke haau a kau gahua ne fai matematekelea ke he tau tino. Kumikumi ke iloa ko e heigoa e tau lagomatai ne kua lata lautolu ke moua kaeke kua fai lekua tupu fakalutukia. Manamanatu foki ko e liga kua lata a koe ke lagomatai e tau tagata ahiahi ne fai matematekelea ke he tau tino.
Fakaaoga e hatakiaga nei ke iloa ko e heigoa ke lalafi ke he haau a tau palana ke lata mae tau lekua tutupu fakalutukia mai he business.govt.nz.
To taha e matakutakuina ke nofo hifo i fale ka mole laia e mafuike, ka e to haohao mitaki mai ke nofo kae ua finaatu ki fafo.
Ko e magaaho laia ka fano kehe a koe, uta e haau a pesi tuku tupe, peleue, kato mo e kato koloa lagomatai. Muaatu ke hagahaga kelea a koe kaeke ke toka hifo e koe e tau mena nei. Ko e tau matakavi ne ata mo e nakai fai fale tokoluga poke tau laini pou hila ne tata mai ne mitaki lahi ke fakapotopoto ki ai.
Ha ko koe ko e tagata fakagahua tagata, kua toka ai ia koe e gahua ke leveki atu ke he haau a kau gahua, putoia foki ke leveki kia lautolu he magaaho ka tupu e tau lekua tutupu fakalutukia pihia he magaaho ka mole.
Kamata ke fakagahua e haau a kau gahua ke fakakite tonu e tau mena hagahagakelea mo e taute auloa e taha palana ke lata mae tau lekua tutupu fakalutukia. Fakatutala ki ai hagaao ia ke he tau mena ha lautolu, mo e ha lautolu a tau magafaoa, ne kua ligaliga kua lata ke fai ke hoko mafola kaeke kua fai lekua tupu fakalutukia.
Taute ke fakaigatia ni e kau gahua mo e fai palana ke lata mo lautolu ke iloa ko hai ka matutaki ki ai he fale gahua mo e fai palana ke hoko mo e haohao mitaki ke he loto kaina.
Kumi e tau hatakiaga faka-Peritania ke leveki atu ke he tau tagata gahua ka mole e taha lekua tupu fakalutukia.
Fekau e tau tagata gahua ke fakapuke e taha palana ni ma lautolu kaeke kua tupu e taha lekua fakalutukia he fale gahua.
Ka tupu e taha lekua fakalutukia, to liga apitia e haau a kau gahua he fale gahua pokua ai maeke ke o he tau peleoafi papiliki ke taha e aho poke molea.
Taute fakamooli ke katoatoa e tau koloa fakaaoga ke lata mae e kau gahua katoa he fale gahua ke tolu e aho. Kua lata ke putoia foki e tau tagata ahiahi.
Kua lata ia koe ke fai pamata ke puipui mai he tau efu (kua fuafua ko e P2 poke N95), tau afi lima gahua, tau pulou mao poke tau koloa fakaaoga tuga e tau kanavaakau mo moumou mo e hamala lahi.
To manako a koe ke tau mena kai mo e tau valavai (ke hoko ke he tolu e lita he taha e tagata) ke tolu e aho poke molea, tau koloa fakaaoga fakamea, mo e falu foki.
Fakamalolo age ke he kau gahua ke fai koloa fakaaoga he ha lautolu a tau kato uta neke kua o hui a lautolu ke he tau lotokaina poke ke he mena ka fakapotopoto ki ai. Iloa tonu kua fai palana ke lata mae lotokaina a lautolu mo e ha lautolu a tau magafaoa.
Liga to leveki a koe ke he tau tagata ne kua lalahi e tau pakia a to hoko mai e lagomatai. Iloa tonu ko e fai kafu, fata takoto, taha kato ne katoatoa e tau koloa first aid, mo e falu foki.
Fano ke gahuahua atu mo e tau pisinisi he haau a maaga. Fano ke iloa e haau a Chamber of Commerce, tau kautaha pisinisi pauaki, tau pisinisi he tau katofia, kau fetotokoaki mo e tau fakafua koloa. Tutala atu kia lautolu hagaao ia ke he ha lautolu a tau palana ke lata mae tau lekua tutupu fakalutukia mo e matutakiaga he pisinisi. Kaeke kua tupu e taha lekua fakalutukia, to liga maeke ia koe ke felagomataiaki ke liliu ke malagaki mo e mafiti atu e liliu ke gahuahua.
Fakalaulahi e taha palana ke uaaki ke lata mae haau a pisinisi katoatoa. Kua lata ke putoia e tau kau gahua, tau vala tala, tau koloa, tau tagata fakatau koloa, tau fakafua koloa mo e tau puhala ne tufatufa e tau koloa.
Muitua ke he tau poakiaga gahua he Shut Happens ne tohia faka-Peritania ke talaga aki e tau palana hukui ke lata mae haau a pisinisi.
Ko e tau palana hukui mo e matutaki ke he tau gahua ke lata ke taute ke mau ke lata mae tau faga lekua ne oti. Fakaaoga e business.govt.nz ne fakatokatoka e tau puhala ke taute aki e haau a palana. Kua mahuiga lahi ke lata mae haoaga he haau a pisinisi.
Kua lata he tau maaga ki tua, tau pisinisi mo e tau tagata takitaha ke fakamahani mo e totoko fakamalolo ke he tau lekua tutupu fakalutukia.
Ko e tau manu ko e haau a levekiaga a ia. Kua lata ia koe ke putoia a lautolu ke he tau palana mo e tau teuteu haau ha ko e tau lekua tutupu fakalutukia. Ka nakai palana a koe ma lautolu to hagahagakelea lahi e tau momou.
Kua fai hatakiaga e Ministry for Primary Industries (MPI) ke lata ke fai palana mae haau a tau manu. Lalafi ki ai e taha poakiaga ke lata mae tau faga manu kehekehe mo e tau faga lekua tutupu fakalutukia kehekehe. Gahuahua ke he tau matagahua ne kua fakatokatoka ke fakatupu e haau a palana.
Ha iai e tau puhala mukamuka ne maeke ia koe ke tauteute a koe mo e haau a magafaoa ke mautali mo e moua e haohao mitaki.